بررسی فاکتورهای کنترل کننده توزیع عناصر جزئی (شامل عناصر نادر خاکی) در طی فرایندهای بوکسیتی شدن در کانی‌شیته، خاور بوکان، شمال باختر ایران

نهشته بوکسیت کارستی کانی شیته، در 19 کیلومتری خاور بوکان، در جنوب استان آذربایجان شرقی، شمال­باختر ایران واقع شده است. این افق در مرز بین سازندهای کربناتی- شیلی روته (پرمین میانی تا بالایی) و کربناتی الیکا (تریاس زیرین) قرار داشته و شامل  5 واحد سنگی جدا از هم است. شواهد صحرایی، مطالعات سنگ‌نگاری و کانی‌شناسی نشان داده­اند که نوسانات شرایط آب و هوایی به همراه تنش­های ســاختـاری تأثیر بسزایی در تشکیل این افق داشته­اند. الگوی توزیـع REEها (بهنجار شده به کندریت)، تفریق و غنی‌شدگی شدید LREEها نسبت به HREEها و نحوه تشکیل برجازای افق را نشان می­دهند. محاسبات شاخص هوازدگی مطلق،  فرض Nb به عنوان عنصر بی­تحرک و پوسته قاره­ای بالایی به عنوان منشأ برای مواد مادر، نشان می‌دهند که فرایندهای شستشو و تثبیت، دو تنظیم کننده­ اصلی در تمرکز عناصر جزئی در این افق هستند. مطالعات ژئوشیمیایی نشان می‌دهند که توزیع Al، Fe و Si  تأثیر زیادی در تغییرات نسبت La/Y،  توزیع عناصر جزئی در سیستم بازماندی و ناهنجاری Eu داشته­اند. تلفیق نتایج به‌دست آمده نشان داده که تغییرات بافتی، جذب ترجیحی به‌وسیله اکسیدهای فلزی (هماتیت)، بافرینگ محلول‌های هوازده کننده توسط سنگ  بستر کربناتی، کنترل کانی‌شناختی و تغییر pH محیط، مهم­ترین  عامل‌های کنترل کننده در توزیع  LREE، HREE، HFSE، LILE و TTE، طی فرایندهای لاتریتی شدن در کانی­شیته هستند.